การผสมทดสอบ ( The testcross )

4. การผสมทดสอบ ( The testcross ) 

testcross

               คำถามก่อนเรียน

               "ถ้านักเรียนพบพืชชนิดหนึ่งซึ่งมีฟีโนไทป์เป็นลักษณะเด่น นักเรียนจะบอกได้หรือไม่ว่าลักษณะของพืชชนิดนั้นมีจีโนไทป์เป็นโฮโมไซกัส หรือ เฮเทอโรไซกัส และจะทำการพิสูจน์อย่างไร" ให้นักเรียนทำกิจกรรมต่อไปนี้

กิจกรรมที่ 16.2

                   1. จากการผสมระหว่างพืชที่มี genotype AABBrr x aabbrr ถ้าการจับคู่กันของยีนเป็นไปอย่างอิสระ จงคำนวณหา

                           1.1 รุ่น F₁ มี genotype อย่างไร ?

                           1.2 โอกาสที่จะได้รุ่น F₂ ที่มี genotype ฟaabbrr เป็นเท่าใด ?

                           1.3 โอกาสที่จะได้รุ่น F₂ ที่มีจีโนไทป์เหมือนพ่อและแม่เป็นเท่าใด ? 

                   2. มะเขือเทศผลสีแดงเป็นลักษณะเด่น (R) ผลสีเหลืองเป็นลักษณะด้อย (r) และต้นสูงเป็นลักษณะเด่น (T) ต้นเตี้ยเป็นลักษณะด้อย (t) เมื่อผสมมะเขือเทศต้นหนึ่งมีจีโนไทป์ RrTT กับต้นที่มีจีโนไทป์และจีโนไทป์ของลูก

                   3. กระต่ายขนสีดำเป็นลักษณะเด่น (B) ขนสีน้ำตาลเป็นลักษณะด้อย (b) และขนสั้นเป็นลักษณะเด่น (S) ขนยาวเป็นลักษณะด้อย (s) ในการผสมระหว่างกระต่ายฮอมอไซกัสขนยาวสีดำ และฮอมอไซกัสขนสั้นสีน้ำตาล

                           3.1 จงหาอัตราส่วนของฟีโนไทป์ต่าง ๆ ในรุ่น F₁ และอัตราส่วนของฟีโนไทป์ต่าง ๆ ในรุ่น F₂

                           3.2 ลูกที่เกิดจากการผสมระหว่างรุ่น F₁ กับกระต่ายขนยาวสีน้ำตาล มีฟีโนไทป์ อะไรบ้างและเป็นสัดส่วนเท่าใด ?

                   4. แมลงหวี่ปีกยาวเป็นลักษณะเด่น (L) ปีกสั้นเป็นลักษณะด้อย (l) และลำตัวสีเทาเป็นลักษณะเด่น (G) ลำตัวสีดำเป็นลักษณะด้อย (g) ในการผสมระหว่างแมลงหวี่ปีกยาว ลำตัวสีเทากับแมลงหวี่ปีกสั้น ลำตัวสีดำ จงหาจีโนไทป์ของรุ่นพ่อแม่ในกรณีต่อไปนี้

                           4.1 ลูกมีอัตราส่วนของฟีโนไทป์เป็น 1:1:1:1

                           4.2 ลูกมีอัตราส่วนของฟีโนไทป์เป็น 9:3:3:1

                   5. ในคนลักษณะนิ้วมือสั้น และเชิงผมที่หน้าผากแหลมเป็นลักษณะเด่น และลักษณะนิ้วมือยาว และเชิงผมที่หน้าผากไม่แหลมเป็นลักษณะด้อย ถ้าพ่อและแม่มีจีโนไทป์เป็นเฮเทอโรไซกัส จงหาอัตราส่วนของลูกที่มีฟีโนไทป์เหมือนพ่อแม่

                จากปัญหาดังกล่าว นักเรียนสามารถพิสูจน์ได้โดยการผสมเพื่อทดสอบ

                การผสมเพื่อทดสอบ เป็นวิธีการผสมพันธุ์เพื่อที่จะทดสอบจีโนไทพ์ของลักษณะพันธุกรรมที่เป็นลักษณะเด่นซึ่งอาจจะมีจีโนไทพ์เป็นโฮโมไซกัส หรือ อาจมีจีโนไทพ์เป็นเฮทเทอโรไซกัสก็ได้ โดยนำพืชที่ต้องการทดสอบจีโนไทพ์ มาผสมพันธุ์กับตัว / ต้น “ ทดสอบ (tester)” ซึ่งมีฟีโนไทพ์เป็นลักษณะด้อย แล้วดูลักษณะของลูกที่เกิดขึ้น

ภาพการทดสอบสายพันธุ์

                วิธีการทดสอบสายพันธุ์

                ต้นที่ต้องการทดสอบจีโนไทป์  x  ต้นทดสอบ

                                                    AA หรือ Aa   x  aa

                ถ้าจีโนไทป์เป็น AA ลูกจะมีเมล็ดกลม (AA) ทุกต้น

                                                                    AA  x  aa

                เซลล์สืบพันธุ์                          A   x   a

                ลูก                                              Aa  

                ถ้าจีโนไทป์เป็น Aa ลูกจะมีเมล็ดกลม (AA) และย่น (aa) อย่างละครึ่ง

                จีโนไทป์             Aa   x  aa

                เซลล์สืบพันธุ์   A  a   x   a

                ลูก                    Aa  ,   aa