กิจกรรมท้ายบทความหลากหลายทางชีวภาพ

           กิจกรรมเสนอแนะ

           จุดประสงค์ของกิจกรรม เพื่อให้นักเรียนสามารถ

           1. สืบค้นข้อมูลสภาพปัญหา แนวทางแก้ไขปัญหาการสูญเสียความหลากหลายทางชีวภาพในท้องถิ่น
           2. ตระหนักถึงความสำคัญของความหลากหลายทางชีวภาพและผลกระทบจากการสูญเสียความหลากหลายทางชีวภาพ
           3. ร่วมกันรณรงค์ ป้องกันและแก้ไขการสูญเสียความหลากหลายทางชีวภาพในท้องถิ่น

           แนวการจัดกิจกรรม

           ให้นักเรียนแต่ละกลุ่มไปสืบค้นข้อมูลเพื่อนำเสนอสถานการณ์ความหลากหลายทางชีวภาพในท้องถิ่นของนักเรียนหรือตามภูมิภาคต่าง ๆ เพื่อนำข้อมูลมารวบรวมและนำเสนอสถานการณ์ความหลากหลายทางชีวภาพในประเทศไทย โดยนำเสนอข้อมูลในแง่ของปัญหา แนวทางในแก้ปัญหาการสูญเสียความหลากหลายทางชีวภาพและนำข้อมูลมาจัดป้ายนิเทศเพื่อเผยแพร่ให้เพื่อนนักเรียนได้ตระหนักถึงความสำคัญและผลกระทบจากการสูญเสียความหลากหลายทางชีวภาพนั่นเอง

           จะเห็นได้ว่าประเทศไทยมีความหลากหลายทางชีวภาพที่อุดมสมบูรณ์ แต่ยังมีการศึกษาความหลากหลายทางชีวภาพไม่มากนัก ผลจากการกระทำของมนุษย์ได้ก่อให้เกิดการสูญเสียความหลากหลายทางชีวภาพ ดังนั้นทุกคนควรตระหนักถึงความสำคัญของความหลากหลายทางชีวภาพและหาแนวทางป้องกันการสูญเสียความหลากหลายทางชีวภาพของประเทศไทยฃ
           ปัญหาเกี่ยวกับทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมไม่ได้เกิดจากการกระทำของคน ๆ เดียว แต่ทุกคนมีส่วนร่วมในการก่อให้เกิดปัญหาการสูญเสียความหลากหลายทางชีวภาพ ในการป้องกัน แก้ไขปัญหาดังกล่าวจึงไม่ใช่หน้าที่ของคนใดคนหนึ่ง หรือกลุ่มบุคคลใด แต่เป็นหน้าที่ของทุก ๆ คนที่จะต้องร่วมมือกันป้องกัน แก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้น

ข้อกำหนด

           1. ให้นักเรียนร่วมกันวิเคราะห์ปัญหาต่อไปนี้ แล้วสืบค้นข้อมูลเพื่อหาคำตอบ รวบรวมข้อมูลที่ได้นำมาอธิบาย อภิปรายและลงข้อสรุปตามลำดับ
           2. กำหนดเวลาในกิจกรรมนี้ 1 ชั่วโมง

           ประเด็นปัญหา

           1. ความหลากหลายทางชีวภาพ คืออะไร ?
           2. สิ่งมีชีวิตเหล่านี้มีวิวัฒนาการมาอย่างไรจึงทำให้เกิดความหลากหลายทางชีวภาพ ?
           3. ความหลากหลายทางชีวภาพประกอบด้วยอะไรบ้าง ?
           4. ความหลากหลายทางชีวภาพมีคุณค่าต่อมนุษย์และสิ่งแวดล้อมอย่างไร ?

           กิจกรรมท้ายบท เรื่อง ความหลากลายทางชีวภาพ

           1. สิ่งมีชีวิตในอาณาจักรมอเนอรา แตกต่างจากสิ่งมีชีวิตกลุ่มอื่นอย่างไร ?

           2. จงให้เหตุผลว่าเหตุใดจึงไม่จัดว่าฟังไจเป็นพืชหรือสัตว์ ?

           3. จงเติมเครื่องหมายถูกลงในตารางข้างล่างนี้ให้ตรงกับลักษณะของพืชนั้นๆ

ชนิดของพืช	รากลำต้นแท้จริง	เนื้อเยื่อลำเลียง	เมล็ด	ดอก
มอส หวายทะนอย ปรง กระบองเพชร

            4. จงเติมเครื่องหมายถูกลงในตารางข้างล่างนี้ให้ตรงกับลักษณะของสัตว์นั้นๆ

ชนิดของสัตว์	เนื้อเยื่อแท้จริง	สมมาตรแบบด้านข้าง	ช่องปากแบบโพรโทสโทเมีย	ตัวอ่อนมีการลอกคราบ
ฟองน้ำ พลานาเรีย แมลง หอย ไส้เดือนดิน

            5. จากไดโคโตมัสคีย์ที่ใช้ในการจำแนกสัตว์มีกระดูกสันหลังต่อไปนี้

            1. ก. ไม่มีขากรรไกร........................................................................................ A
                ข. มีขากรรไกร............................................................................................. 2

            2. ก. หายใจด้วยเหงือกตลอดชีวิต.................................................................... 3

                ข. หายใจด้วยปอด........................................................................................ 4

            3. ก. มีกระดูกอ่อน........................................................................................... B

                ข. มีกระดูกแข็ง............................................................................................ C
            4. ก. ปอดยังไม่เจริญดี ตัวอ่อนหายใจด้วยเหงือก............................................ D
                ข. ปอดเจริญดี............................................................................................. 5
            5. ก. ไข่มีเปลือกหุ้ม ตัวอ่อนเจริญนอกตัวแม่................................................. 6
                ข. ไข่ไม่มีเปลือกหุ้ม ตัวอ่อนเจริญในตัวแม่...............................................  E
            6. ก. ผิวหนังมีเกล็ด........................................................................................... F
                ข. ผิวหนังไม่มีเกล็ด....................................................................................... G

            5.1 A B C D E F และ G น่าจะเป็นสัตว์ในกลุ่มใดบ้าง ?

            5.2 ในการจำแนกพะยูนจะต้องใช้ไดโคโตมัสคีย์ในข้อใดบ้าง

            6. ให้นักเรียนเลือกสิ่งมีชีวิต เช่น พืช หรือสัตว์ ที่นักเรียนชอบมากที่สุด โดยให้นักเรียนไปศึกษาเกี่ยวกับความหลากหลายของสิ่งมีชีวิตนั้น แล้วนำมาเสนอหรือเผยแพร่ในรูปแบบต่าง ๆ เช่น การทำรายงาน การจัดป้ายนิเทศ เป็นต้น

            7. จากรูปสุนัขต่อไปนี้ จงเขียนไดโคโตมัสคีย์ที่ใช้ในการจำแนกสุนัขกลุ่มนี้

            สามารถสร้างไดโคโตมัสคีย์ได้ดังนี้

                 1. ก. หูห้อยลง....................................................................................... 2

                     ข. หูตั้ง................................................................................................ 3

                 2. ก. ขาสั้น............................................................................................. พันธุ์ E

                     ข. ขายาว............................................................................................. 4

                 3. ก. ขาสั้น............................................................................................. พันธุ์ D

                     ข. ขายาว............................................................................................. พันธุ์ C

                 4. ก. หางสั้น.......................................................................................... พันธุ์ A

                     ข. หางยาว.......................................................................................... พันธุ์ B

            8. จากภาพเป็นสิ่งมีชีวิตขนาดเล็กที่พบในสระน้ำ เรียกว่า Chlamydomonas นักเรียนคิดว่าสิ่งมีชีวิตนี้น่าจะจัดอยู่ในอาณาจักรใด เพราะเหตุใด ?

            คำตอบกิจกรรมท้ายบท เรื่อง ความหลากลายทางชีวภาพ

            1. สิ่งมีชีวิตในอาณาจักรมอเนอรา แตกต่างจากสิ่งมีชีวิตกลุ่มอื่นอย่างไร ?

            คำตอบ สิ่งมีชีวิตในอาณาจักรมอเนอรา เป็นสิ่งมีชีวิตเซลล์เดียวที่มีเซลล์แบบโพรคาริโอต คือ ไม่มีเยื่อหุ้มสารพันธุกรรมและไม่มีออร์แกเนลล์หลายชนิด เช่น กอลจิบอดี เอนโดพลาสมิกเรติคูลัมและไมโทคอนเดรีย เป็นต้น ขณะที่สิ่งมีชีวิตในอาณาจักรโพรทิสตา อาณาจักรพืช อาณาจักรฟังไจและอาณาจักรสัตว์เป็นสิ่งมีชีวิตที่มีเซลล์แบบยูคาริโอต

            2. จงให้เหตุผลว่าเหตุใดจึงไม่จัดว่าฟังไจเป็นพืชหรือสัตว์

            คำตอบ ฟังไจมีลักษณะแตกต่างจากพืช คือ มีการดำรงชีวิตแบบภาวะย่อยสลาย ไม่สามารถสร้างอาหารเองได้ ส่วนพืชสร้างอาหารเองได้และฟังไจมีลักษณะแตกต่างจากสัตว์ คือ มีผนังเซลล์ประกอบด้วยสารไคทิน แต่เซลล์ของสัตว์ไม่มีผนังเซลล์

            3. จงเติมเครื่องหมายถูกลงในตารางข้างล่างนี้ให้ตรงกับลักษณะของพืชนั้นๆ

ชนิดของพืช	รากลำต้นแท้จริง	เนื้อเยื่อลำเลียง	เมล็ด	ดอก
มอส หวายทะนอย ปรง กระบองเพชร	- / / /	- / / /	- - / /	- - - /

                   4. จงเติมเครื่องหมายถูกลงในตารางข้างล่างนี้ให้ตรงกับลักษณะของสัตว์นั้นๆ

ชนิดของสัตว์	เนื้อเยื่อแท้จริง	สมมาตรแบบด้านข้าง	ช่องปากแบบโพรโทสโทเมีย	ตัวอ่อนมีการลอกคราบ
ฟองน้ำ พลานาเรีย แมลง หอย ไส้เดือนดิน	- / / / /	- / / / /	- / / / /	- - / - -

            5. จากไดโคโตมัสคีย์ที่ใช้ในการจำแนกสัตว์มีกระดูกสันหลังต่อไปนี้

            1. ก. ไม่มีขากรรไกร.................................................................................... A

                ข. มีขากรรไกร........................................................................................ 2

            2. ก. หายใจด้วยเหงือกตลอดชีวิต.............................................................. 3

                ข. หายใจด้วยปอด................................................................................. 4

            3. ก. มีกระดูกอ่อน...................................................................................... B

                ข. มีกระดูกแข็ง....................................................................................... C

            4. ก. ปอดยังไม่เจริญดี ตัวอ่อนหายใจด้วยเหงือก....................................... D

                ข. ปอดเจริญดี........................................................................................ 5

            5. ก. ไข่มีเปลือกหุ้ม ตัวอ่อนเจริญนอกตัวแม่.............................................. 6

                ข. ไข่ไม่มีเปลือกหุ้ม ตัวอ่อนเจริญในตัวแม่............................................ E

            6. ก. ผิวหนังมีเกล็ด.................................................................................... F

                ข. ผิวหนังไม่มีเกล็ด............................................................................... G

            5.1 A B C D E F และ G น่าจะเป็นสัตว์ในกลุ่มใดบ้าง ?

            คำตอบ A = ปลาปากกลม B = ปลากระดูกอ่อน C = ปลากระดูกแข็ง D = สัตว์สะเทินน้ำสะเทินบก E = สัตว์เลี้ยงลูกด้วยน้ำนม F = สัตว์เลื้อยคลาน G = สัตว์ปีก

            5.2 ในการจำแนกพะยูนจะต้องใช้ไดโคโตมัสคีย์ในข้อใดบ้าง ?

            คำตอบ 1 ข. 2 ข. 4 ข. 5ข. ตามลำดับ ดังนั้น พะยูนเป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยน้ำนม

            6. ให้นักเรียนเลือกสิ่งมีชีวิต เช่น พืช หรือสัตว์ ที่นักเรียนชอบมากที่สุด โดยให้นักเรียนไปศึกษาเกี่ยวกับความหลากหลายของสิ่งมีชีวิตนั้น แล้วนำมาเสนอหรือเผยแพร่ในรูปแบบต่าง ๆ เช่น การทำรายงาน การจัดป้ายนิเทศ บทเรียนอิเลกทรอนิกส์ เป็นต้น

            7. จากรูปสุนัขต่อไปนี้ จงเขียนไดโคโตมัสคีย์ที่ใช้ในการจำแนกสุนัขกลุ่มนี้
                 สามารถสร้างไดโคโตมัสคีย์ได้ดังนี้

            1. ก. หูห้อยลง......................................................................................... 2

                ข. หูตั้ง................................................................................................ 3

            2. ก. ขาสั้น.............................................................................................. พันธุ์ E

                ข. ขายาว............................................................................................. 4

            3. ก. ขาสั้น.............................................................................................. พันธุ์ D

                ข. ขายาว............................................................................................ พันธุ์ C

            4. ก. หางสั้น........................................................................................... พันธุ์ A

                ข. หางยาว.......................................................................................... พันธุ์ B

            8. จากภาพเป็นสิ่งมีชีวิตขนาดเล็กที่พบในสระน้ำ เรียกว่า Chlamydomonas นักเรียนคิดว่าสิ่งมีชีวิตนี้น่าจะจัดอยู่ในอาณาจักรใด เพราะเหตุใด ?

            คำตอบ อยู่ในอาณาจักรโพรทิสตา เนื่องจากเป็นสิ่งมีชีวิตเซลล์เดียวที่มีคลอโรพลาสต์ ซึ่งสามารถสังเคราะห์ด้วยแสงได้คล้ายพืช

เอกสารอ้างอิงและแหล่งเรียนรู้เพิ่มเติม

ส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี, สถาบัน. กระทรวงศึกษาธิการ. คู่มือครูสาระ

การเรียนรู้พื้นฐานและเพิ่มเติม ชีววิทยา เล่ม 5. องค์การค้าคุรุสภา. กรุงเทพฯ. 2547.

ส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี, สถาบัน. กระทรวงศึกษาธิการค. หนังสือเรียนสาระ

การเรียนรู้พื้นฐานและเพิ่มเติม ชีววิทยา เล่ม 5. องค์การค้าคุรุสภา. กรุงเทพฯ. 2547.

Bauer, Penelope Hanchey, Magnoli, Micheal A., Alarez, Armand, Chang-Van Horn, Dorothy and

Gomes, Delilah Taylor. Experiences in Biology. Laidlaw Brothers Publishers. Illinois.

1977.

http://www.ba-education.demon.co.uk/dna/mitosis.jpg

http://www.bbc.co.uk/schools/gcsebitesize/img/bimeiosis.gif

http://www.cellsalive.com/mitosis.htm

http://www.chanforchan.com/

http://www.wisconline.org/objects/index_tj.asp?objid=BIO204

http://qian-seattle.blogspot.com/2006_09_01_archive.html

http://bangpakong.onep.go.th/StatusRes_DataResSea.aspx

http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Carolus-Linnaeus.png

http://www.il.mahidol.ac.th/th/

http://www.biotec.or.th/brt/

http://www.xs4all.nl/~steurh/engcook/ecooks2.html#twee

http://158.108.17.142/learn/student.php?lesson=lesson13&lesson_id=13&action=story_3&step=1#pic2

http://www.biology.science.cmu.ac.th/Mycology/Kingdom_Fungi/Kingdom_fungi.htm

http://www.biology.science.cmu.ac.th/Mycology/Kingdom_Fungi/Kingdom_fungi.htm

http://www.sc.chula.ac.th/courseware/

http://www.sc.chula.ac.th/courseware/

http://intranet.canacad.ac.jp:3445/BiologyIBHL1/3092

http://intranet.canacad.ac.jp:3445/BiologyIBHL1/3092

http://www.il.mahidol.ac.th/course/ap_biology2/chapter1/Picture_Chapter1/part4.html

http://www.ba-education.demon.co.uk/dna/mitosis.jpg

http://www.bbc.co.uk/schools/gcsebitesize/img/bimeiosis.gif

http://www.biologycorner.com/bio1/celldivision-chromosomes.html

http://www.accessexcellence.org/RC/VL/GG/images/chromosome.jpg

http://images1.clinicaltools.com/images/gene/chromosome2_large.jpg

http://ghr.nlm.nih.gov/handbook/illustrations/chromosomestructure.jpg

http://www.biotec.or.th/Genome/

http://www.genome.gov/10001772

http://www.ornl.gov/sci/techresources/Human_Genome/home.shtml

http://www.sanger.ac.uk/HGP/

http://www.biologie.uni-hamburg.de/b-online/library/cat-removed/dna_rep.gif

http://www.johnkyrk.com/DNAreplication.html

http://www.cbs.dtu.dk/staff/dave/roanoke/dna_synthesis.gif

http://www.britannica.com/EBchecked/topic-art/382827/109057/Innovative-chemist-Stanley-Miller

http://bayblab.blogspot.com/2007/05/in-honnor-of-stanley-miller.html
http://www.il.mahidol.ac.th/e-media/150charles-darwin/